Adanmış ekran kartı, bilgisayarınızın anakartında dahili olarak bulunmayan özel ekran kartıdır. Tümleşik ekran kartları yüksek performans gerektiren programları çalıştırma noktasında yetersizdir. İngilizce karşılığı dedicated graphics card olan adanmış ekran kartları, anakarta sonradan bağlanır ve bu kartların farklı teknik gereksinimlere göre tercih edilebilecek onlarca modeli bulunur.
Yakın bir zamanda Debian tabanlı Linux dağıtımlarına yeni bir özellik eklendi. Bilgisayarınızda dahili ekran kartı haricinde ikinci bir ekran kartı bulunuyorsa ve sürücüsünü işletim sisteminin güç yönetimini yapabileceği bir paket ile yüklediyseniz, programlarınızı yüksek performanslı ekran kartınızla başlatabilirsiniz.
Yazı İçeriği ve Alt Başlıklar
Adanmış Ekran Kartıyla Başlatma Özelliği
Bu özellik şu an için kısıtlı sayıda ekran kartı ve anakart için destekleniyor. Sürücü kurumlarını yaptıktan sonra ikinci ekran kartınızı manuel olarak default olarak işaretlemek sürekli olarak bu kartın kullanılacağı anlamına gelir. Bilgisayarınızda normal gezinim halindeyken onboard grafik kartınızı kullanmak ve sadece gerekli durumlarda paylaşımsız kartınızdan yararlanmak istiyorsanız aşağıdaki özelliklere sahip olmalısınız.
- Debian tabanlı bir Linux işletim sitemi. (Örnek dağıtımlar: Ubuntu, Linux Mint, Fedora)
- İşletim sisteminizin desteklediği bir ekran kartı modeli.
- Kartınız ile uyumlu ve güç yönetimine izin veren bir grafik kartı sürücüsü.
Desteklenen AMD Ürünleri
AMD modellerinin driver paketleri bu özellik öncesinde otomatik olarak geçiş yapmaya uygun şekilde kodlamıştır. Resmi sürücü AMDGPU-PRO kurulumu sonrasında Mullins ve Hainan olarak gözüken eski ekran kartları için dahi bu özellik kullanılabilir. Yazının yazıldığı tarih itibarıyla bilgisayarınızda aşağıdaki ekran kartlarından birisi yoksa bile AMD sürücünüzü güncel tutarak bu özelliği kullanma olasılığınız yüksek.
Uyumlu AMD Radeon ekran kartları:
- RX Serisi (460, 470, 480)
- R9 Serisi (285, 290, 290X, 360, M270X, M380, M385, M395X, 380, 380X, 390, 390X, Nano, Fury, Fury X)
- R7 Serisi (260, 260X, M440, M445, M460, M465)
Ubuntu kullanıcıları için bir not: Resmi listede bulunmayan AMD Radeon kartları ile denendi ve büyük bir kısmında adanmış ekran kartıyla başlatma özelliği çalıştı.
Desteklenen NVIDIA Ürünleri
NVIDIA ekran kartlarının birçoğu bu özelliği kullanıcıya bırakmadan, yük altındaki kullanımı tespit ederek otomatik olarak pasif GPU’yu devreye alır. NVIDIA modellerinin büyük bir kısmı için zorunlu tutulan bu özellik, yetersiz belleğin ve düşük işlemcilerin bulunduğu bilgisayarlarda GNOME üzerinde yapılan bazı basit işlemlerde dahi harici ekran kartını devreye almaktadır. Resmi sürücüleri kurduktan sonra bu problem ile karşılaştıysanız, ekran kartı modelinize uygun bağımsız geliştiriciler tarafından açık kaynak olarak paylaşılan paketleri kullanmanızı tavsiye ediyorum. Sürekli agresif bir şekilde alçalıp yükselen fan sesi nedeniyle Linux kullanmayı bıraktıysanız sebebi yüksek ihtimalle budur.
Uyumlu NVIDIA ekran kartları:
- NVS, GRID, Quadro ve Titan serileri.
- GeForce Serisi (8M, 8, 9M, 9, 100M, 100, 200M, 200, 300M, 300, 400M, 400, 500M, 500, 600M, 600, 700M, 700, 800M)
Yazı içerisinde bahsedilen seriler yazıyı yayınladığım tarih itibarıyla desteklenen kartlardır. Linux dünyasında hemen hemen her gün farklı bir güncelleme ile karşı karşıyayız. Bu nedenle geliştiriciler tarafından sağlanan iyileştirmeler doğrultusunda listede bulunmayan ekran kartları için de arayüz üzerinden komut satırı kullanmadan kontrol etme özelliği siz bu yazıyı görüntülerken gelmiş olabilir. Zaman içerisinde özelliğin kullanılabilir hale geldiği yeni ekran kartlarını da ekleyerek yazıyı güncelleyeceğim
